TvI - jaargang 20, nummer 2, mei 2025
L.E. Wolfs , dr. A.M.M. de Vrankrijker , dr. G.T.J. van Well , dr. T.F.W. Wolfs
Infantiel botulisme is een uiterst zeldzame aandoening die op een bijzondere manier gediagnosticeerd wordt en een erg kostbare behandeling kent. De ziekte wordt veroorzaakt door de neurotoxinen van de bacterie Clostridium botulinum. Het zorgt voor progressieve, descenderende verschijnselen van slappe verlamming, waarbij de craniale motorneuronen als eerste uitvallen. Daarnaast treedt autonome disfunctie op. Typisch presenteert een zuigeling zich met obstipatie, bulbaire uitval en een verminderde voedselinname. Diagnostiek kan worden gedaan met een muizen-bioassay of een realtime-PCR. In de Verenigde Staten is het dure BabyBIG ontwikkeld, een humaan antitoxine, als behandeling voor infantiel botulisme. Als alternatief bestaan botuline-antitoxinen geëxtraheerd uit paardenserum, waarbij zorg bestaat voor overgevoeligheidsreacties. Ondersteunende therapie, zoals beademing, is een belangrijk onderdeel van de behandeling.
(TIJDSCHR INFECT 2025;20(2):59–65)
Lees verderTvI - jaargang 20, nummer 2, mei 2025
K. Tahiri PgD, dr. K.S.M. Benschop , drs. B.E. Peters , dr. S.P. Stoof , drs. B.M. Stoutenbeek , dr. B. Voordouw , drs. C.F.H. Raven
In de zomer van 2022 werd aan de GGD een cluster van huiduitslag bij meerdere kinderen op een kinderdagverblijf gemeld, waarbij een baby (index) van 4 maanden oud met uitgebreide huiduitslag was opgenomen in het ziekenhuis. Bij vier familieleden van deze index werden vergelijkbare symptomen vastgesteld, ondanks dat ze in verschillende huishoudens woonden. Onderzoek van de GGD en aanvullend diagnostisch onderzoek door het regionale ziekenhuis en RIVM wees uit dat de index en oma positief testten op het coxsackievirus A6. Coxsackievirus A6 is een non-polio-enterovirus en is een bekende verwekker van hand-voet-mondziekte (HVM-ziekte), maar kan ook een atypisch beeld geven. De familie herstelde na verloop van tijd, maar de moeder ontwikkelde onychomadesis, waarbij al haar vingernagels van beide handen loslieten; een zeldzaam symptoom van deze infectie. De bijzonderheid van deze situatie ligt in de diagnostische uitdagingen die de symptomen met zich meebrengen voor artsen. Hierdoor wordt er niet direct aan enterovirussen gedacht, wat leidt tot onnodige aanvullende diagnostische procedures. Momenteel is geen vaccin of behandeling beschikbaar voor non-polio-enterovirussen, waardoor preventie bestaat uit goede handhygiëne en het vermijden van nauw contact met zieke personen. Het herkennen van (atypische) HVM kan behulpzaam zijn om deze virusinfectie tijdig vast te stellen en onnodige aanvullende diagnostiek te voorkomen.
(TIJDSCHR INFECT 2025;20(2):66–71)
Lees verderTvI - jaargang 20, nummer 1, maart 2025
L.W.A.J. VanderBroeck , dr. M Mulder , prof. dr. G.W.H. Schurink , drs. A Stoop
Invasieve infecties met Campylobacter fetus zijn een zeldzaamheid. Ze treffen doorgaans specifieke patiëntpopulaties met een zekere mate van immuunincompentie of met een verhoogde, al dan niet beroepsmatige blootstelling aan runderen, geiten en schapen. Bij het uitdiepen van de anamnese wordt frequent een associatie met één van deze factoren gevonden. Bij invasieve infecties worden hoge percentages van cardiovasculaire foci beschreven, zoals endocarditis of aortitis, zeker bij patiënten met pre-existente cardiovasculaire problemen. Het verdient dan ook de aanbeveling om actief deze betrokkenheid uit te sluiten, dan wel aan te tonen.
(TIJDSCHR INFECT 2025;20(1):20–4)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 4, november 2024
drs. E.R. Verhagen , drs. A. Russcher , dr. M. Wegdam-Blans
Mycoplasma pneumoniae is een bekende (atypische) verwekker van pneumonie bij kinderen en (jong)volwassenen. De meest voorkomende klinische presentatie is een mild griepachtig beeld, maar ook kunnen diverse andere klinische manifestaties optreden. Ongeveer elke 5 jaar treden epidemische verheffingen op. Ten tijde van het schrijven van dit artikel was in Nederland weer sprake van zo’n verheffing, blijkt uit cijfers van onder andere Nivel en de virologische weekstaten. In dit artikel zullen aan de hand van verschillende casus de meest voorkomende klinische manifestaties worden belicht. Daarnaast biedt dit artikel achtergrondinformatie over de pathogenese, diagnostiek en behandeling van M. pneumoniae-infecties.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(4):153–8)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 3, september 2024
dr. L.M.F. Kuijpers , drs. I. Smolders , dr. M. Feltkamp , dr. S.M. Arend , dr. H. Jolink
Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML) wordt veroorzaakt door het JC-polyomavirus. Het merendeel van de algemene bevolking maakt in de jeugd een asymptomatische infectie door, waarna het virus persisteert. Bij patiënten die immuungecompromitteerd zijn, kan genetische modificatie van het virus optreden, waardoor het de gliacellen in het brein infecteert en demyelinisatie veroorzaakt. Afhankelijk van de aangedane gebieden treedt neurologische uitval op. Wanneer het immuunsysteem van de patiënt niet verbeterd kan worden, treedt aanzienlijke neurologische schade op, waaraan de meeste patiënten overlijden. Recente literatuur toont aan dat anti-‘programmed cell death protein’-1-‘checkpoint inhibitor’-behandeling met bijvoorbeeld pembrolizumab en virusspecifieke T-celtherapie veelbelovende behandelopties zijn. Dit artikel beschrijft de casus van een 34-jarige man met een primaire immuundeficiëntie. Deze werd na het vaststellen van de diagnose PML behandeld met pembrolizumab, waarna een sterke verbetering van het neurologisch beeld optrad.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(3):107–13)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 2, mei 2024
dr. J.D.E de Rooij-Rademakers , C.M. Waltmans-den Breejen , dr. C.H.W. Klaassen , L.M. Driessen , dr. P.A. van Pelt , dr. B.C.G.C. Mason-Slingerland
Acute bacteriële artritis is een bekende, maar zeldzame complicatie na een intra-articulaire injectie met corticosteroïden. De bekendste verwekker is Staphylococcus aureus. Sporadisch worden onverwachte verwekkers gevonden. Een immuungecompromitteerde patiënt met reumatoïde artritis werd behandeld met een intra-articulaire triamcinolon-injectie vanwege een chronische artritis in de linkerpols. Twee weken na deze behandeling presenteerde hij zich met een acute artritis in de behandelde pols. Gramkleuringen van synoviale vloeistof en pus toonden gramnegatieve staven. Initiële kweken toonden geen groei, waarop een specifieke Legionella spp.-kweek werd ingezet, welke groei toonde van L. sainthelensi als pathogeen. De empirisch gestarte behandeling (cefuroxim intraveneus) werd gewijzigd naar levofloxacine gedurende 6 weken, met genezing tot gevolg. De infectie is waarschijnlijk uitgelokt door de intra-articulaire injectie. Een (nosocomiale) bron van L. sainthelensi werd niet geïdentificeerd. Risicofactoren voor zeldzame verwekkers als deze zijn een immuungecompromitteerde status en huiddefecten, zoals na een intra-articulaire injectie. Als kweken negatief blijven bij een gramkleuring met gramnegatieve staven is het bijdragend om gerichte kweken, zoals op voedingsbodems specifiek voor Legionella spp., in te zetten in afwachting van moleculaire diagnostiek.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(2):66–70)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 1, maart 2024
dr. E. van Puffelen , M. Stoopendaal MSc, J.J.G. Olthuis MSc, E.B. Lodder MSc, R. van Aalsburg MSc
Op 12 september 2022 ontving de GGD West-Brabant meerdere meldingen van zieken met overwegend braken en/of diarree na aanwezigheid bij een tweedaagse nationale zwemwedstrijd in niet-aangewezen zwemwater. Daarom besloot de GGD om een retrospectief cohortonderzoek en omgevingsonderzoek te doen om de omvang en ernst van deze uitbraak te onderzoeken en de bron te identificeren. Een online vragenlijst werd verstuurd naar de aanwezigen bij het zwemevenement waarin de aanwezigheid, aard en ernst van gezondheidsklachten en blootstelling aan mogelijke bronnen werden uitgevraagd. Met deze data werden relatieve risico’s en gecorrigeerde ‘odds ratio’s’ (OR’s) berekend met 95%-BI’s. In totaal werden 253 vragenlijsten ingevuld, waarvan 193 door deelnemers en 60 door andere aanwezigen. De respons onder de deelnemers was 63% (193/306). Van alle respondenten rapporteerden 167 (66,0%) één of meerdere gezondheidsklachten, waarvan 153 (60,5%) ten minste één gastro-intestinaal symptoom had. De epidemiologische curve die volgde uit de vragenlijst paste bij een puntbron. Vier van de vijf gerapporteerde fecesonderzoeken waren positief voor norovirus. Zwemmen was een significante risicofactor voor het krijgen van gastro-intestinale klachten (gecorrigeerde OR 5,86 [95%-BI: 2,24–15,34]). Subgroepanalysen van de groep deelnemers toonden aan dat het zwemmen op de tweede zwemdag sterk geassocieerd was met het krijgen van gastro-intestinale klachten ten opzichte van zwemmen op de eerste zwemdag met een gecorrigeerde OR van 26,97 (95%-BI: 8,42–86,39). Uit omgevingsonderzoek bleek dat op de zaterdagochtend van het evenement rond 7:00 uur riooloverstort had plaatsgevonden na regenval. Uit dit uitbraakonderzoek bleek dat riooloverstort na regenval de meest waarschijnlijke oorzaak was van een uitbraak van gastro-enteritis onder deelnemers van een zwemwedstrijd in natuurwater. Deze bevindingen benadrukken de noodzaak om van tevoren in kaart te brengen welke factoren de waterkwaliteit van het zwemwater zouden kunnen beïnvloeden. Tevens moet per evenement vastgesteld worden onder welke omstandigheden de veiligheid van de deelnemers in het geding komt.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(1):22–9)
Lees verder
Naar boven
