OVERZICHTSARTIKELEN

Huid- en wekedeleninfecties door niet-tuberculeuze mycobacteriën

TvI - jaargang 19, nummer 3, september 2024

drs. W. Peeters , L. Kurver BSc, dr. J. van Ingen , dr. C.I.A. van Houdt , dr. L.H.M. te Brake , dr. M. Ozturk , T.C.C. van Lier BSc, dr. J.E.M. de Steenwinkel , dr. R van Crevel , dr. J.M.P.A. van den Reek , drs. C.L.M. van Hees , dr. H.I. Bax , A. van Laarhoven

SAMENVATTING

De incidentie van huid- en wekedeleninfecties door niet-tuberculeuze mycobacteriën neemt wereldwijd toe. Deze infecties worden vaak voorafgegaan door trauma, een chirurgische ingreep of inoculatie anderszins, en komen vaker voor bij patiënten met een verminderde afweer. Identificatie van de veroorzakende mycobacteriële species en de bijbehorende gevoeligheid zijn essentieel om tot een gericht antibioticabehandelplan te komen, waarbij tevens chirurgische nettoyage geïndiceerd kan zijn. De langdurige antibioticabehandeling, meestal met meerdere middelen, kent aanzienlijke toxiciteit, waardoor aanpassingen vaak nodig zijn. Het uitblijven van klinische respons of uitbreiding van laesies komt vaak voor, waarbij eenzelfde klinisch beeld verschillende oorzaken kan hebben. Falen van de antibioticabehandeling, en daarmee de noodzaak tot aanpassing van het antibioticaregime, dient te worden onderscheiden van een hyperinflammatoire respons, waarbij anti-inflammatoire behandeling geïndiceerd kan zijn. Onderzoekers van het Radboudumc en Erasmus MC zijn recentelijk gezamenlijk een studie gestart naar de pathofysiologie van huiden wekedeleninfecties door niet-tuberculeuze mycobacteriën. Het doel is om het klinisch falen beter te begrijpen en daarmee op tijd een juiste behandeling te kunnen instellen.

(TIJDSCHR INFECT 2024;19(3):100–6)

Lees verder

Bloedkweken op de afdeling Spoedeisende Hulp: de juiste indicatie, timing en procedure

TvI - jaargang 19, nummer 2, mei 2024

dr. T. Schoffelen , drs. N. Hanemaaijer , dr. J. Hoogerwerf , dr. J. ten Oever , dr. J. Schouten

SAMENVATTING

Het routinematig afnemen van bloedkweken op de SEH leidt tot veel onnodige kweken, met als gevolg hogere kosten en een grotere patiëntbelasting. Bovendien kunnen foutpositieve bloedkweekuitslagen gepaard gaan met onnodige aanvullende diagnostiek, onnodig antibioticagebruik en langere ziekenhuisopname. ‘Antimicrobial stewardship’-teams (A-teams) kunnen zich richten op het doelmatiger afnemen van bloedkweken. Dit artikel geeft inzicht in de literatuur over verschillende aspecten van bloedkweekafname op de SEH en biedt daarmee handvatten voor het vaststellen van doelen. Dit gaat niet alleen over de indicatie voor bloedkweekafname, maar ook over de timing (onder andere wel of geen bloedkweken afnemen bij koortspieken of koude rillingen) en over de procedure (onder andere één of meerdere venapuncties).

(TIJDSCHR INFECT 2024;19(2):53–60)

Lees verder

Een nieuw denguevaccin voor reizigers

TvI - jaargang 19, nummer 2, mei 2024

drs. M.P.J. van de Kerkhof , drs. E.R. Lefevre , dr. Q. de Mast

SAMENVATTING

Dengue is de meest frequent voorkomende arbovirusinfectie wereldwijd. Het aantal infecties is de laatste jaren sterk toegenomen. Dengue vormt een belangrijke oorzaak van koorts bij reizigers naar vooral Azië en Zuid-Amerika. Recentelijk is een vaccin (TAK-003, Qdenga®) beschikbaar gekomen dat ook toegepast kan worden bij reizigers. Het vaccin wordt tweemaal toegediend met een interval van 3 maanden. Studies bij kinderen tussen de 4–16 jaar in endemische landen laten een goede effectiviteit zien tegen virologisch bewezen dengue en ziekenhuisopname. Reizigers die eerder dengue hebben doorgemaakt komen in aanmerking voor vaccinatie vanwege het verhoogde risico op een ernstig beloop bij een tweede dengue-infectie. Vaccinatie kan ook worden overwogen bij seronegatieve reizigers, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Dit artikel bespreekt de achtergronden van het vaccin en vat de huidige adviezen van het LCR samen.

(TIJDSCHR INFECT 2024;19(2):61–5)

Lees verder

Liquordiagnostiek bij een verdenking op een neurologische infectie

TvI - jaargang 19, nummer 1, maart 2024

drs. S.E. Olie , drs. S.L. Staal , prof. dr. M.C. Brouwer

SAMENVATTING

Neurologische infectieziekten hebben een brede differentiaaldiagnose, uiteenlopend van ziekten die vanzelf overgaan tot levensbedreigende aandoeningen. Het differentiëren tussen deze ziektebeelden kan een uitdaging zijn. Liquoronderzoek is hierbij essentieel, maar de conventionele liquorchemie is vaak onvoldoende om de oorzaak van een infectie te identificeren. Microbiologisch onderzoek in de liquor door middel van kweek en PCR is de hoeksteen van de diagnose van neurologische infecties, maar heeft een wisselende sensitiviteit en specificiteit. Innovatieve technieken zoals ‘metagenomic next-generation sequencing’ en ‘phage immunoprecipitation sequencing’ kunnen in de nabije toekomst mogelijk een oplossing bieden voor dit dilemma, maar de klinische toepasbaarheid is momenteel nog beperkt en de kosten zijn hoog.

(TIJDSCHR INFECT 2024;19(1):16–21)

Lees verder

De rol van rifampicine voor infecties aan gewrichtsprothesen: stand van zaken

TvI - jaargang 18, nummer 4, november 2023

dr. M. Wouthuyzen-Bakker , drs. H. Scheper

SAMENVATTING

Een geïnfecteerde gewrichtsprothese (‘prosthetic joint infection’, PJI) is een ernstige complicatie die kan optreden na orthopedische chirurgie. De behandeling van PJI bestaat uit een chirurgisch debridement, met of zonder vervanging van de prothese, en langdurige antimicrobiële behandeling. Rifampicine wordt beschouwd als een van de hoekstenen van behandeling voor patiënten met een PJI veroorzaakt door stafylokokken, maar de exacte rol van rifampicine bij PJI in verschillende klinische settings verdient nog nader onderzoek. Dit artikel geeft een overzicht van in-vitro-, in-vivo- en klinische studies die de basis vormen van huidige richtlijnen. Daarnaast worden aanbevelingen gegeven voor het gebruik van rifampicine bij PJI in de dagelijkse praktijk en worden enkele onderzoeksvragen geformuleerd die in de nabije toekomst beantwoord moeten worden.

(TIJDSCHR INFECT 2023;18(4):136–43)

Lees verder

De behandeling van Staphylococcus aureus-bacteriëmie: recente ontwikkelingen en toekomstige uitdagingen

TvI - jaargang 18, nummer 4, november 2023

drs. D.T.P. Buis , drs. S. Douiyeb , dr. K.C.E. Sigaloff

SAMENVATTING

Ondanks verbeteringen in de zorg voor patiënten met Staphylococcus aureus-bacteriëmie (SAB) blijven de morbiditeit en mortaliteit van deze ziekte hoog. De hoge ziektelast van SAB en de veranderende epidemiologie vragen om nieuwe studies die richting kunnen geven aan behandelbeslissingen in de klinische praktijk. In de afgelopen jaren is een ontwikkeling gaande richting meer gepersonaliseerde zorg voor SAB-patiënten. Belangrijke aandachtspunten zijn het individualiseren van de behandeling met 18F-FDG-PET/CT, efficiënter gebruik van bestaande antibiotica en, voor geselecteerde patiënten, gedeeltelijk orale behandeling en een kortere behandelduur. Recentelijk zijn meerdere studies verschenen die suggereren dat deze gepersonaliseerde behandelstrategieën effectief kunnen zijn voor de behandeling van SAB. Lopende en toekomstige gerandomiseerde studies zoals de SNAP-trial en de SAFE-trial zullen naar verwachting robuuster bewijs leveren over de effectiviteit van deze behandelopties.

(TIJDSCHR INFECT 2023;18(4):144–8)

Lees verder

Nieuwe antibiotica tegen complexe grampositieve infecties

TvI - jaargang 18, nummer 3, september 2023

dr. L. Dix , dr. N. Verkaik , drs. A. Bloem , dr. H. Bax , dr. E. Yusuf

SAMENVATTING

In dit overzichtsartikel worden ‘nieuwe’ antibiotica beschreven die voornamelijk actief zijn tegen grampositieve micro-organismen, waaronder meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) en vancomycine-resistente Enterococcus spp. (VRE). Door lagere doseringsfrequentie, kortere behandelduur en een gunstiger bijwerkingenprofiel zijn antibiotica zoals dalbavancine en tedizolid interessant voor de behandeling van complexe infecties waarbij langdurige behandeling vaak nodig is. Vanwege de lage prevalentie van infecties met MRSA en VRE worden de nieuwe middelen nog niet vaak ingezet in Nederland.

(TIJDSCHR INFECT 2023;18(3):88–96)

Lees verder