TvI - jaargang 19, nummer 3, september 2024
dr. ir. E. Duizer , drs. D. van Meijeren , dr. H. Ruijs , drs. H. van Vliet
Poliomyelitis is een ziekte die veroorzaakt wordt door infectie met één van de drie typen poliovirus. De meeste infecties verlopen asymptomatisch of met licht griepachtige verschijnselen, maar bij 1 op 100–1.000 infecties ontstaan verlammingen. De laatste Nederlandse polio-epidemie vond plaats in 1992–1993 onder ongevaccineerden. De ziekte is goed te voorkomen met zowel een vaccin met geïnactiveerd poliovirus (‘inactivated polio vaccine’: IPV, Salk-vaccin) als met een oraal levend-verzwakt vaccin (‘oral live attenuated polio vaccine’: OPV, Sabin-vaccin). In 1988 kwamen alle landen in de wereld overeen om polio wereldwijd uit te roeien, met als (te) ambitieuze streefdatum het jaar 2000. Anno 2023 komt alleen wild poliovirustype 1 (WPV1) nog voor: in Pakistan en Afghanistan. Daarnaast zijn er veel uitbraken met type 2-‘vaccine derived polioviruses’ (VDPV2) afkomstig uit OPV. Om deze VDPV2-uitbraken te bestrijden is een nieuw oraal vaccin (nOPV2) beschikbaar dat moeilijker naar een pathogeen virus kan muteren. Om met infectieus poliovirus te mogen werken moeten faciliteiten voldoen aan zeer strenge voorwaarden, door de WHO beschreven in ‘global action plans for poliovirus eradication.’ De wereld is dichterbij polio-uitroeiing dan het ooit geweest is, maar er zijn nog drie horden. De eerste is het uitroeien van WPV1 in Afghanistan/Pakistan. De tweede horde is het zo snel mogelijk beëindigen van de VDPV2-uitbraken, door gerichte inzet van nOPV2. De derde horde is strikte poliovirusinperking (‘containment’) in laboratoria en voor vaccinproductie. Zolang het poliovirus nog niet uitgeroeid is, kan Nederland te maken krijgen met poliopatiënten.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(3):92–9)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 3, september 2024
drs. W. Peeters , L. Kurver BSc, dr. J. van Ingen , dr. C.I.A. van Houdt , dr. L.H.M. te Brake , dr. M. Ozturk , T.C.C. van Lier BSc, dr. J.E.M. de Steenwinkel , dr. R van Crevel , dr. J.M.P.A. van den Reek , drs. C.L.M. van Hees , dr. H.I. Bax , A. van Laarhoven
De incidentie van huid- en wekedeleninfecties door niet-tuberculeuze mycobacteriën neemt wereldwijd toe. Deze infecties worden vaak voorafgegaan door trauma, een chirurgische ingreep of inoculatie anderszins, en komen vaker voor bij patiënten met een verminderde afweer. Identificatie van de veroorzakende mycobacteriële species en de bijbehorende gevoeligheid zijn essentieel om tot een gericht antibioticabehandelplan te komen, waarbij tevens chirurgische nettoyage geïndiceerd kan zijn. De langdurige antibioticabehandeling, meestal met meerdere middelen, kent aanzienlijke toxiciteit, waardoor aanpassingen vaak nodig zijn. Het uitblijven van klinische respons of uitbreiding van laesies komt vaak voor, waarbij eenzelfde klinisch beeld verschillende oorzaken kan hebben. Falen van de antibioticabehandeling, en daarmee de noodzaak tot aanpassing van het antibioticaregime, dient te worden onderscheiden van een hyperinflammatoire respons, waarbij anti-inflammatoire behandeling geïndiceerd kan zijn. Onderzoekers van het Radboudumc en Erasmus MC zijn recentelijk gezamenlijk een studie gestart naar de pathofysiologie van huiden wekedeleninfecties door niet-tuberculeuze mycobacteriën. Het doel is om het klinisch falen beter te begrijpen en daarmee op tijd een juiste behandeling te kunnen instellen.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(3):100–6)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 2, mei 2024
drs. M.P.J. van de Kerkhof , drs. E.R. Lefevre , dr. Q. de Mast
Dengue is de meest frequent voorkomende arbovirusinfectie wereldwijd. Het aantal infecties is de laatste jaren sterk toegenomen. Dengue vormt een belangrijke oorzaak van koorts bij reizigers naar vooral Azië en Zuid-Amerika. Recentelijk is een vaccin (TAK-003, Qdenga®) beschikbaar gekomen dat ook toegepast kan worden bij reizigers. Het vaccin wordt tweemaal toegediend met een interval van 3 maanden. Studies bij kinderen tussen de 4–16 jaar in endemische landen laten een goede effectiviteit zien tegen virologisch bewezen dengue en ziekenhuisopname. Reizigers die eerder dengue hebben doorgemaakt komen in aanmerking voor vaccinatie vanwege het verhoogde risico op een ernstig beloop bij een tweede dengue-infectie. Vaccinatie kan ook worden overwogen bij seronegatieve reizigers, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Dit artikel bespreekt de achtergronden van het vaccin en vat de huidige adviezen van het LCR samen.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(2):61–5)
Lees verderTvI - jaargang 19, nummer 1, maart 2024
drs. S.E. Olie , drs. S.L. Staal , prof. dr. M.C. Brouwer
Neurologische infectieziekten hebben een brede differentiaaldiagnose, uiteenlopend van ziekten die vanzelf overgaan tot levensbedreigende aandoeningen. Het differentiëren tussen deze ziektebeelden kan een uitdaging zijn. Liquoronderzoek is hierbij essentieel, maar de conventionele liquorchemie is vaak onvoldoende om de oorzaak van een infectie te identificeren. Microbiologisch onderzoek in de liquor door middel van kweek en PCR is de hoeksteen van de diagnose van neurologische infecties, maar heeft een wisselende sensitiviteit en specificiteit. Innovatieve technieken zoals ‘metagenomic next-generation sequencing’ en ‘phage immunoprecipitation sequencing’ kunnen in de nabije toekomst mogelijk een oplossing bieden voor dit dilemma, maar de klinische toepasbaarheid is momenteel nog beperkt en de kosten zijn hoog.
(TIJDSCHR INFECT 2024;19(1):16–21)
Lees verderTvI - jaargang 18, nummer 4, november 2023
drs. D.T.P. Buis , drs. S. Douiyeb , dr. K.C.E. Sigaloff
Ondanks verbeteringen in de zorg voor patiënten met Staphylococcus aureus-bacteriëmie (SAB) blijven de morbiditeit en mortaliteit van deze ziekte hoog. De hoge ziektelast van SAB en de veranderende epidemiologie vragen om nieuwe studies die richting kunnen geven aan behandelbeslissingen in de klinische praktijk. In de afgelopen jaren is een ontwikkeling gaande richting meer gepersonaliseerde zorg voor SAB-patiënten. Belangrijke aandachtspunten zijn het individualiseren van de behandeling met 18F-FDG-PET/CT, efficiënter gebruik van bestaande antibiotica en, voor geselecteerde patiënten, gedeeltelijk orale behandeling en een kortere behandelduur. Recentelijk zijn meerdere studies verschenen die suggereren dat deze gepersonaliseerde behandelstrategieën effectief kunnen zijn voor de behandeling van SAB. Lopende en toekomstige gerandomiseerde studies zoals de SNAP-trial en de SAFE-trial zullen naar verwachting robuuster bewijs leveren over de effectiviteit van deze behandelopties.
(TIJDSCHR INFECT 2023;18(4):144–8)
Lees verderTvI - jaargang 18, nummer 3, september 2023
dr. J. van Dongen , dr. P. Bruijning-Verhagen
Rotavirus is een veelvoorkomende oorzaak van acute gastro-enteritis bij kinderen. Een medicamenteuze behandeling is niet beschikbaar; de behandeling bestaat uit symptoombestrijding en het voorkomen van dehydratie. Preventie door vaccinatie kan de ziektelast en sterfte (5–6 kinderen per jaar in Nederland) verminderen. Rotavirusvaccinatie voor zuigelingen is beschikbaar sinds 2006: in Europa zijn Rotarix en RotaTeq goedgekeurd. Beide orale vaccins werken door middel van het nabootsen van de natuurlijke immuunreactie en zijn meer dan 80% effectief tegen ernstige rotavirusinfectie en ziekenhuisopname. Het bijwerkingenprofiel is gunstig, met uitzondering van de zeldzame bijwerking invaginatie. Om het risico op invaginatie zo laag mogelijk te houden, wordt geadviseerd vaccinatie met de eerste dosis vroeg in het leven toe te dienen (liefst bij een leeftijd tussen 6–9 weken). Vanaf 2024 zal rotavirusvaccinatie beschikbaar komen voor alle zuigelingen in Nederland via het Rijksvaccinatieprogramma.
(TIJDSCHR INFECT 2023;18(3)97–102)
Lees verderTvI - jaargang 18, nummer 3, september 2023
dr. L. Dix , dr. N. Verkaik , drs. A. Bloem , dr. H. Bax , dr. E. Yusuf
In dit overzichtsartikel worden ‘nieuwe’ antibiotica beschreven die voornamelijk actief zijn tegen grampositieve micro-organismen, waaronder meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) en vancomycine-resistente Enterococcus spp. (VRE). Door lagere doseringsfrequentie, kortere behandelduur en een gunstiger bijwerkingenprofiel zijn antibiotica zoals dalbavancine en tedizolid interessant voor de behandeling van complexe infecties waarbij langdurige behandeling vaak nodig is. Vanwege de lage prevalentie van infecties met MRSA en VRE worden de nieuwe middelen nog niet vaak ingezet in Nederland.
(TIJDSCHR INFECT 2023;18(3):88–96)
Lees verder
Naar boven
