Therapietrouw is een belangrijk aandachtspunt bij het verbeteren van de effectiviteit van ‘pre-exposure profylaxe’ (PrEP). Momenteel worden wereldwijd verscheidene onderzoeken uitgevoerd naar methoden om langwerkende PrEP aan te bieden als alternatief voor de dagelijkse orale toediening. Dr. Alessandro Grattoni (Houston Methodist Research Institute, Houston, Verenigde Staten) presenteerde tijdens CROI 2023 de resultaten van een preklinisch onderzoek naar de toepasbaarheid van een hervulbaar islatravir-implantaat als PrEP bij niet-menselijke primaten.
Voor een effectieve werking van PrEP is therapietrouw van groot belang. Uitdagingen bij het bereiken van consistente therapietrouw zijn onder andere vergeetachtigheid, stigmatisering of een onrustige levensstijl. Nieuwe studies richten zich op langwerkende alternatieven voor de dagelijkse orale inname van PrEP. In deze studie is onderzocht of een transcutaan hervulbaar en langwerkend islatravir-afgifte-implantaat een effectieve hiv PrEP-methode kan zijn.1
De onderzoekers ontwikkelden een titanium nanokanaalmembraan-implantaat met kanalen ter grootte van 280 nm.2 Het implantaat kon transcutaan opnieuw gevuld worden met islatravir na 104 dagen. Farmacokinetisch onderzoek werd uitgevoerd gedurende de 20 maanden na het aanbrengen van het implantaat in de rug van resusmakaken.
De werkzaamheid van het implantaat voor de preventie van rectale en vaginale hiv-infectie werd onderzocht door middel van SHIV-provocatiemodellen (SHIVSF162P3). De provocatiemodellen omvatten een 10-weekse fase waarin wekelijks laaggedoseerde rectale of vaginale SHIVSF162P3-uitdagingen plaatsvonden, met een ‘wash-out’-periode van 24 of 26 weken. De primaire uitkomst was het aantal hiv-infecties na de SHIVSF162P3-uitdagingen bij de resusmakaken. Daarnaast werd de toxiciteit en verdraagbaarheid van het implantaat onderzocht.
De plasmaconcentratie islatravir bleek stabiel tijdens de 20 maanden na implantatie (mediaan 3,12 nM; interkwartielbereik: 2,61-4,06). De islatravir-trifosfaat-concentratie was gemiddeld 0,16 pmol/106 cellen en bleef daarmee boven de gevestigde PrEP-drempelwaarde voor klinische hiv-preventie. Alle resusmakaken bereikten binnen 48 uur na het vullen van het implantaat een islatravir-concentratie boven de hiv-preventieve drempelwaarde.
Het islatravir-implantaat bleek 100% bescherming te bieden tegen rectale (p=0,0001) en vaginale (p=0,0009) hiv-infectie bij resusmakaken. In de controlegroep nam het aantal niet-geïnfecteerde resusmakaken af tot 0% na respectievelijk 5 anale en 2 vaginale SHIVSF162P3-uitdagingen. De implantaten werden over het algemeen goed verdragen, gezien alleen milde lokale weefselontsteking en geen tekenen van systemische toxiciteit werden geobserveerd.
In deze in vivo preklinische setting biedt het islatravir-implantaat een goede bescherming tegen anale en vaginale hiv-infectie. Verder onderzoek moet uitwijzen of het implantaat uiteindelijk ook klinisch toepasbaar kan zijn.
Referenties
Naar boven
