Griepprik weinig populair onder mensen jonger dan 60 met onderliggende chronische ziekte

oktober 2023 Beter Leven Willem van Altena
Vials of influenza vaccine. ottles with a syringe on black table and stainless steel background.

De maand oktober is aangebroken en dat is traditiegetrouw de maand waarin de griepvaccinatiecampagnes weer van start gaan. Zestigplussers en mensen met een medische indicatie (zoals diabetes, hart-en-vaatziekten, longziekten, nierziekten or HIV) worden opgeroepen om een jaarlijkse griepprik te gaan halen. Maar lang niet iedereen maakt daar gebruik van. Uit cijfers van het Nationaal Programma Grieppreventie blijkt dat de vaccinatiegraad van de doelgroep voor de griepprik slechts 58% was in 2021.

In Europa worden jaarlijks tot wel 50 miljoen mensen besmet met het griepvirus. Vaak verloopt zo’n besmetting zonder al te veel complicaties, maar voor ouderen en mensen met een chronische ziekte is er een verhoogd risico op een ernstig ziekteverloop. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt zich tot doel om jaarlijks 75% van de bevolking tegen de griep in te enten, maar Nederland blijft daar dus behoorlijk bij achter.

Opmerkelijk genoeg zijn het vooral mensen met een medische indicatie en die jonger zijn dan 60 bij wie de vaccinatiegraad het verste achterblijft: 27%. De hoogste vaccinatiegraad (77%) wordt juist bereikt bij 65-plussers met een medische indicatie.

Vaccinatiebereidheid

Het internationale gezondheidsbedrijf Viatris heeft onderzocht hoe het gesteld is met de vaccinatiebereidheid onder mensen met een chronische aandoening in Europa. Uit dit onderzoek blijkt dat de drie belangrijkste factoren voor mensen met een chronische aandoening om zich tegen griep te laten vaccineren zijn:

  • De huisarts heeft het aanbevolen (61%)
  • Er is op eigen initiatief een griepprik gehaald (31%)
  • Er is sprake van een onderliggende chronische aandoening (18%)

Andere belangrijke factoren die door de respondenten in het onderzoek werden genoemd, waren de bescherming van hun naasten. Daarnaast werd ook de aanbeveling van de apotheker genoemd.

Ted van Essen, de voorzitter van de Nederlandse Influenzastichting dringt aan op het belang van een jaarlijkse griepprik, zeker bij risicogroepen. “Influenza, ook wel griep, is een ziekte die niet moet worden onderschat. Mensen met een kwetsbare gezondheid, denk bijvoorbeeld aan mensen met een chronische aandoening of ouderen, kunnen veel last hebben van griep wat kan leiden tot verslechtering van hun gezondheidstoestand of een ziekenhuisopname. Het is van groot belang dat zij zich ieder jaar laten vaccineren tegen de griep.”

De bereidheid om in de toekomst een griepvaccinatie te halen is sterk afhankelijk van de aanbeveling van zorgverleners en het geloof in de effectiviteit van griepvaccins, zoals door de helft van de respondenten uit het Viatris-onderzoek wordt gemeld.

‘Twindemic’

Behalve de griep kan in de koudere maanden ook COVID-19 de kop weer opsteken en kan er zelfs, volgens de European Center for Disease Control (ECDC) een ‘twindemie’ losbarsten die een enorme druk op de nationale zorgstelsels kan leggen. De boostercampagnes voor COVID-19 starten in oktober, in eerste instantie alleen voor 60-plussers en mensen met een chronische aandoening. Vooral mensen met een luchtwegaandoening zoals astma of COPD lopen een groot risico op een ernstig ziekteverloop.

Gedurende de coronamaatregelen in 2020 en 2021 werd een scherpe afname van het aantal griepbesmettingen geconstateerd. Maatregelen als social distancing, mondkapjes en handen wassen om de verspreiding van COVID-19 te voorkomen waren immers ook effectief tegen de griep. Daardoor is er echter wel een afname in de groepsimmuniteit tegen toekomstige griepgolven ontstaan, en dat betekent dat de kans op een ernstig griepseizoen toeneemt.

Meer informatie

Bezoek de pagina over griepvaccinatie van het RIVM