Prijsverlaging bij farmaceuten maakt preventieve tbc-medicatie bereikbaar voor miljoenen mensen

oktober 2022 Geneesmiddelen Willem van Altena

Het Global Fund heeft met de farmaceutische bedrijven Lupin en MacLeods een prijsverlaging bedongen voor preventieve tuberculose-medicatie. Deze prijsverlaging plus nieuwe, kortere behandelingen vormen een gamechanger in de strijd tegen een van de dodelijkste infectieziekten ter wereld. Dankzij de prijsverlaging kan het Global Fund in 9 landen met een hoge tbc- en hiv-last de beschermende geneesmiddelen gaan verstrekken. Daarnaast hebben 6 andere landen zelf een werkplan ingediend, en zullen de komende maanden aanhaken.

Afgezien van COVID-19 is tuberculose de dodelijkste infectieziekte ter wereld; jaarlijks sterven er 1,5 miljoen mensen aan deze longziekte (meer dan 4.000 per dag). Een kwart van de wereldbevolking is drager van de tbc-bacterie, naar schatting zo’n 1,7 miljard mensen. Bij de meeste mensen is de bacterie niet actief, maar ondervoeding, verminderde weerstand of een ziekte als HIV vergroten de kans op open tbc aanzienlijk. Zo’n 5 tot 10 % van de dragers ontwikkelt actieve tbc en actieve tbc is zeer besmettelijk. Zo blijft de ziekte zich verspreiden.

Bovendien is tbc aan een opmars bezig. Covid-19 heeft de gezondheidszorg onder druk gezet en door de stijgende voedselprijzen krijgen steeds meer mensen te maken met armoede en ondervoeding. Ook oorlogen, zoals in Oekraïne, zorgen ervoor dat tbc zich sneller verspreidt.

Preventieve medicatie

Preventieve medicatie is dan ook van levensbelang. Deze preventieve medicatie wordt allereerst verstrekt aan de naasten van patiënten met actieve tbc en personen die leven met hiv: zij zijn degenen die het grootste risico lopen op besmetting of het ontwikkelen van actieve tbc.

De internationale gezondheidsorganisatie Global Fund heeft nieuwe, scherpe prijsafspraken gemaakt met farmaceuten Lupin en MacLeods over deze preventieve medicatie. Dankzij de sterke onderhandelingspositie van het Global Fund is de prijs de afgelopen jaren sterk gedaald: in 2017 kostte het preventieve traject nog 72 dollar per patient, inmiddels kost datzelfde traject nog maar iets meer dan 14 dollar. Deze prijzen gelden voor 138 lage- en middeninkomenslanden.

Therapietraject

De behandeling wordt niet alleen goedkoper, hij wordt ook eenvoudiger: er is nieuwe medicatie ontwikkeld die het therapietraject verkort van zes tot drie maanden. De medicatie hoeft bovendien slechts één keer per week ingenomen te worden, in plaats van dagelijks. Dat betekent dat een patiënt eerder 180 keer medicatie moest innemen, en nu nog maar 12 keer. Er is zelfs een geneesmiddel beschikbaar dat slechts één maand gebruikt wordt.

Christiaan Mulder, epidemioloog bij KNCV Tuberculosefonds: “Het verkorten van de behandeling is van groot belang. Veel patiënten kunnen het zich niet veroorloven om maandenlang elke week naar de kliniek te komen voor hun medicatie, het kost te veel geld en het gaat ten koste van hun werktijd. Nu het preventieve traject drie maanden duurt in plaats van zes, maakt 90% van de mensen de behandeling af. In het verleden was dat percentage veel lager, slechts 50%.”

Voorwerk

Van 2017-2021 werd er met het project IMPAACT4TB al onderzoek gedaan naar de knelpunten bij het verstrekken van deze preventieve medicatie. KNCV Tuberculosefonds deed mee en verstrekte preventieve medicatie in Malawi, Ethiopië en Indonesië. Mulder: “Voordat we kunnen opschalen, moet er aan veel voorwaarden zijn voldaan. We moeten trainingen ontwikkelen voor zorgmedewerkers, de juiste distributiekanalen zoeken, handige datasystemen regelen en de bijwerkingen van de medicijnen monitoren. Bovendien waren veel patiënten terughoudend om de pillen te nemen: er moet dus goede patiëntinformatie beschikbaar zijn.”

Uitgerold

De preventie van tbc wordt nu echter goedkoper en eenvoudiger. Christiaan Mulder: “Alle voorwerk is gedaan. We kunnen nu, met hulp van het Global Fund, in meer landen gaan opschalen. Onder andere in Nigeria. Dat is geweldig nieuws: als je iets wilt doen aan tbc, dan moet je het in Nigeria doen, daar is het het ergst.”

Meer informatie

Bezoek de website van het KNCV tuberculosefonds