In Lilongwe, de hoofdstad van Malawi, is een polio-uitbraak vastgesteld. Het gaat om de eerste uitbraak in Afrika van de ‘wilde’ variant van de besmettelijke virusziekte in meer dan 5 jaar. De eerste besmetting bij een 3-jarig meisje werd medio februari vastgesteld. Als reactie op de uitbraak in Malawi heeft UNICEF aangekondigd bijna 3 miljoen kinderen onder 5 jaar oud tegen polio te gaan vaccineren.
“Deze uitbraak van het poliovirus is reden tot ongerustheid”, zegt Rudolf Schwenk hoofd van UNICEF in Malawi. “Alleen door vaccinatie kunnen we de kinderen van Malawi beschermen tegen deze verwoestende ziekte.”
Polio is een zeer besmettelijke virusziekte die het zenuwstelsel treft en die al binnen enkele uren na besmetting voor verlamming kan zorgen. Vooral jonge kinderen lopen gevaar, reden waarom polio ook wel bekend staat onder de naam kinderverlamming. Er bestaat geen geneesmiddel tegen polio, maar vaccins bieden een hoge beschermingsgraad.
Volgens dr. Modjirom Ndoutabe, polio-coördinator namens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor Afrika was de laatste uitbraak van wilde polio in Nigeria in 2016, en werden er in heel 2021 wereldwijd maar 5 gevallen vastgesteld. “Maar elke incidentie van wild poliovirus is een alarmerende situatie, en de WHO zal alles mobiliseren om het land waar de ziekte opduikt te ondersteunen.” Het 3-jarige meisje in Lilongwe is onderzocht door een internationaal team van specialisten en het bleek dat zij al sinds november verlamd was. Door genetisch onderzoek van het virus konden de wetenschappers vaststellen dat het ging om dezelfde virusstam die al in 2019 in Pakistan was aangetroffen. Hoe het virus van Azië naar Afrika is gekomen, en of –en hoe veel- anderen er in dat proces besmet zijn geraakt wordt nu verder onderzocht.
Orale vaccinatie met levend poliovirus vaccin (OPV) is de gebruikelijke respons op een polio-uitbraak omdat het veel sneller en goedkoper in te zetten is dan een dubbele inenting met het zogeheten salkvaccin. Toch kleeft daar een risico aan, zeker wanneer het wordt toegepast in een kwetsbare populatie met een lage vaccinatiegraad en achterblijvende hygiëne, want polio wordt vooral via de fecaal-orale weg overgebracht. In zeldzame gevallen kan het virus namelijk toch weer actief worden. Na verloop van tijd kan dat virus zó muteren dat mensen er weer even ziek van worden als van het oorspronkelijke poliovirus. Er is dan een zogeheten vaccine-derived poliovirus (VDPV) ontstaan. Toch wegen de voordelen van vaccinatie sterk op tegen de nadelen. Sinds het jaar 2000 zijn naar schatting 3 miljard kinderen wereldwijd gevaccineerd tegen polio, en in al die jaren zijn naar schatting 16 miljoen poliobesmettingen voorkomen. Ongeveer 1000 besmettingen komen op het conto van VDPV.
Doordat de afgelopen twee jaar wereldwijd een groot deel van de aandacht en het budget naar de bestrijding van COVID-19 is gegaan, is de surveillance tegen polio ietwat verslapt, geven zowel de WHO als UNICEF toe. In 2020 waren er naar schatting 23 miljoen kinderen ongevaccineerd of ondergevacciveerd tegen de gevaarlijkste kinderziekten, waaronder polio. Directeur-generaal van de WHO, dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus is bezorgd. “Terwijl landen wereldwijd hun best doen om aan COVID-19 vaccins te komen is de aandacht voor andere vaccinaties verslapt”, waarschuwt hij. “Daardoor lopen veel kinderen het risico op verwoestende ziektes als mazelen, meningitis of polio, die te voorkomen zijn.”
Referentie
Persbericht van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO
Meer informatie
Naar boven
