Onderzoekers uit Nijmegen en Groningen brengen symptomen van long covid in kaart

augustus 2022 Corona Willem van Altena
COVID-19 long covid symbol. A young strong man in a white kimono for sambo, jiu jitsu and other martial arts with a blue medical gloves. White card with words 'long covid'. Long covid concept.

Long covid, ook wel post-covid syndroom genoemd, blijkt een op de acht mensen in ons land te treffen. Maanden nadat ze van COVID-19 genezen zijn blijven ze kampen met oververmoeidheid, kortademigheid en andere slepende symptomen. Maar er was nog onvoldoende bekend over long covid om de diagnose met zekerheid te kunnen stellen. Onderzoekers van UMC Groningen en het Radboudumc hebben gezondheidsdata van 13.000 Nederlanders geanalyseerd van voor en na hun COVID-infectie. Wetenschappelijk tijdschrift The Lancet publiceerde de resultaten.

De onderzoekers baseerden zich op gegevens uit de Lifelines-databank. Daarin worden al vijftien jaar data van een grote groep Nederlanders verzameld. De onderzoekers vergeleken de klachten die mensen hadden voor én na hun COVID-19 besmetting. Deze klachten vergeleken ze met die van mensen die niet ziek werden in dezelfde periode.

Al vroeg in de eerste golf van de pandemie, eind maart 2020, werd begonnen met het uitsturen van vragenlijsten naar Lifelines-deelnemers. Wekelijks, en later maandelijks werd duizenden mensen gevraagd naar allerlei gezondheidsdata, al of niet COVID-gerelateerd. Dat leidde tot de compilatie van een wereldwijd unieke dataset van meer dan 900.000 ingevulde vragenlijsten.

Zodoende ontstond er een beeld over de symptomen van long covid. Bepaalde langdurige klachten bleken drie tot vijf maanden na vaak voor te komen, zoals pijn op de borst, verlies van reuk en smaak, benauwdheid, vermoeidheid en spierpijn.

Risicofactoren

De onderzoekers willen zich nu richten op het achterhalen van long covid, en het antwoord op de vraag waarom de ene COVID-patiënt wel snel weer de oude is, en de ander maandenlang met klachten blijft zitten. Wat zijn de risicofactoren die de kans op long covid vergroten? Op basis van de reeds verzamelde data in het Lifelines-cohort hopen de onderzoekers in Groningen en Nijmegen mogelijke biomarkers in bloedmonsters aan te treffen, zoals eiwitten die duiden op orgaanschade of langdurige ontstekingen die zijn veroorzaakt door het coronavirus.

Bij een aantal Lifelines-deelnemers die met long covid kampen willen de onderzoekers ook nieuwe metingen uitvoeren. Daarbij valt te denken aan schildklierfunctie, autonome zenuwstelselfunctie en algehele fysieke conditie. Specifieke aandacht gaat uit naar de longfunctie. Nieuwe longfunctietesten kunnen vergeleken worden met eerder afgenomen testen van de periode voordat de mensen corona kregen. Zo ontstaat een beeld over hoe corona de longfunctie belemmert.

Kostenplaatje

De langetermijngevolgen van long covid zullen ook verder in kaart gebracht worden. Daarbij willen de onderzoekers weten hoe mensen met long covid functioneren in hun werk. Uiteindelijk draagt die kennis bij tot een duidelijk kostenplaatje over de maatschappelijke kosten van long covid, zowel op medisch gebied als door verlies aan productiviteit.

Referentie

Ballering AV, van Zon SKR, Olde Hartman TC, Rosmalen JGM; Lifelines Corona Research Initiative. Persistence of somatic symptoms after COVID-19 in the Netherlands: an observational cohort study. Lancet. 2022 Aug 6;400(10350):452-461. doi: 10.1016/S0140-6736(22)01214-4. PMID: 35934007; PMCID: PMC9352274.