Komt vaccinatie tegen rotavirus binnenkort eindelijk alsnog in Rijksvaccinatieprogramma?

februari 2022 Opinie Willem van Altena

Het rotavirus is een besmettelijk darmvirus, dat voornamelijk zeer jonge kinderen treft. In Nederland belanden gemiddeld zo’n 3600 kinderen per jaar in het ziekenhuis, en 6 tot 7 kinderen sterven eraan. In veel EU-landen, zoals België, wordt ertegen gevaccineerd, maar in Nederland is vaccinatie niet in het Rijksvaccinatieprogamma opgenomen, ondanks dat de Gezondheidsraad dit wel adviseert. Dat betekent dat ouders zelf mogen kiezen of ze hun kind willen laten vaccineren, maar dat wel zelf moeten betalen.

Rotavirus is een van de virussen die in ons land niet in het nationale vaccinatieprogramma is opgenomen, net als waterpokken en meningokokken B. Een dubbele dosis vaccin –dat wordt toegediend in vloeibare orale vorm, dus zonder dat er een injectie aan te pas komt- kost 138 euro. Dat wordt te duur gevonden, in vergelijking tot hoe vaak het virus voorkomt.

Voorjaarsnota

Eigenlijk had de vaccinatie tegen het rotavirus al in juni 2020 in het Rijksvaccinatieprogramma opgenomen moeten zijn. Maar er ging een streep door dat voornemen toen er twijfels rezen over de effectiviteit van het vaccin, die veel lager leek te liggen dan werd aangenomen. Die twijfels zijn inmiddels weggenomen: vastgesteld is dat het vaccin voor 80 tot 98% bescherming biedt. Daarom heeft de staatssecretaris opnieuw een adviesaanvraag ingediend bij de Gezondheidsraad. Die adviseerde positief, en ook de nieuwe staatssecretaris Maarten van Ooijen wil er nu voor zorgen dat de vaccinaties nu eindelijk van start kunnen gaan. Of dat ook gaat gebeuren hangt af van de Voorjaarsnota die binnenkort in de Tweede Kamer besproken wordt.

Uitdroging

Een rotavirusinfectie is een besmettelijke ziekte, waarbij de maag en darmen ontstoken raken. Ziekteverschijnselen zijn koorts, misselijkheid, overgeven en hevige waterdunne diarree, die lang kan aanhouden. Rotavirusinfecties komen in Nederland veel voor, vooral bij jonge kinderen tussen 6 maanden en 2 jaar oud. Die lopen het risico op uitdrogingsverschijnselen, waardoor ze soms naar het ziekenhuis moeten. Voor kwetsbare baby’s die te vroeg geboren zijn of die niet goed op gewicht zijn kan het rotavirus zeer gevaarlijk zijn. Ook volwassenen kunnen de ziekte krijgen, maar dan blijft het doorgaans bij de symptomen van een milde buikgriep. De besmetting vindt vooral plaats via de ontlasting, net als bij het norovirus dat erg op het rotavirus lijkt.

Strikte hygiëne is de beste manier om een besmetting met het rotavirus te voorkomen. Denk dan aan handen wassen en ontsmetten, en het gebruik van mondkapjes in de buurt van besmette personen. Ook ontsmetten van oppervlakken –denk aan speelgoed!- is aan te raden, want het rotavirus is in staat om buiten het lichaam urenlang in leven te blijven. Wat ook heel verstandig is, is om het deksel van de wc omlaag te doen voordat er doorgetrokken wordt. Dat voorkomt dat virusdeeltjes omhoog stuiven en via de mond voor een besmetting zorgen.

Minder infecties in 2020

In 2020 werd een scherpe daling vastgesteld in het aantal gemelde infecties met rotavirus en norovirus, met respectievelijk 56% en 68% minder infecties dan in 2019. Die daling komt op het conto van de coronapandemie en de daarmee samenhangende adviezen over hygiene, mondkapjes en social distancing.

Meer informatie

Lees meer over het rotavirus op de website van het RIVM