Terwijl in Nederland sinds dit jaar het humaan papillomavirusvaccin ook wordt aangeboden aan jongens, werd in India onderzoek gedaan naar de effectiviteit van een vaccinatieprogramma met een enkele dosis. De resultaten hiervan zijn belangrijk voor de vaccinatiestrategie van lage- en middeninkomenslanden. In wetenschapsblad The Lancet geven de onderzoekers toelichting bij hun resultaten.
Het humaan papillomavirus (HPV) kan worden overgedragen door seksueel contact. Een infectie met dit virus veroorzaakt in 10 tot 20% van de gevallen kanker aan de baarmoederhals, penis, anus, vagina, schaamlippen of mond- of keelholte. Jaarlijks krijgen ongeveer 1.100 vrouwen en 400 mannen een vorm van kanker door HPV.
Sinds 2010 krijgen meisjes in Nederland 2 vaccinaties tegen HPV aangeboden in het jaar dat ze 10 worden. Vanaf dit jaar krijgen ook Nederlandse jongens een uitnodiging. Het vaccin is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma en beschermt tegen 6 soorten kanker.
Lage- en middeninkomenslanden hebben vaak niet de middelen om hun inwoners 2 doses HPV-vaccin te bieden. Daardoor blijft wereldwijde uitroeiing van HPV vooralsnog niet mogelijk. Een vaccinatiestrategie met slechts één dosis zou daarom gunstig zijn in termen van betaalbaarheid en logistiek, mits dit ruim voldoende bescherming biedt. Vooralsnog was onbekend in hoeverre een enkele dosis HPV-vaccin bescherming biedt tegen baarmoederhalsinfecties en -kanker.
In het nu gepubliceerde onderzoek werden ongehuwde meisjes tussen 10 en 18 jaar gerekruteerd in negen centra in India. Zij werden willekeurig toegewezen aan ofwel 2 doses ofwel 3 doses van een HPV-vaccin dat beschermt tegen 4 virusvarianten van HPV.
Van iedere deelnemer werden baarmoederhalsmonsters verzameld vanaf 18 maanden na het huwelijk of 6 maanden na de eerste bevalling, afhankelijk van welke eerder was, en vervolgens ieder jaar. Deze monsters werden beoordeeld op HPV-infecties. Daarnaast werden gehuwde deelnemers gescreend op baarmoederhalskanker vanaf het jaar dat ze 25 jaar oud werden.
Een groep niet-gevaccineerde vrouwen van dezelfde leeftijd als de gehuwde gevaccineerde deelnemers werden onderzocht als controles. De werkzaamheid van het vaccin tegen aanhoudende HPV 16- en 18-infecties werd geanalyseerd voor ontvangers van één dosis en vergeleken met die van ontvangers van twee en drie doses.
Gevaccineerde vrouwen werden om en nabij de 9 jaar lang gevolgd. De werkzaamheid van het vaccin tegen aanhoudende HPV-16 en -18 infecties onder vrouwen was 95,4% in de onderzoeksgroep met één dosis (2.135 vrouwen), 93,1% in de groep met 2 doses (1.452 vrouwen) en 93,3% bij vrouwen die 3 doses ontvingen (1.460 vrouwen).
De onderzoekers concluderen aan de hand van deze resultaten dat een enkele dosis HPV-vaccin een vergelijkbare bescherming biedt tegen aanhoudende infectie met HPV-16 en -18, de virusvarianten die verantwoordelijk zijn voor bijna 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker, als 2 of 3 doses.
De uitkomst dat een enkele HPV-vaccinatie bijna net zo effectief is als een dubbele of drievoudige dosering is goed nieuws voor lage- en middeninkomenslanden, waar de prijs van 4,50 dollar per vaccindosis vaak een onoverkomelijke hindernis is. De huidige Covid-19-pandemie zal bovendien extra druk zetten op de bestaande vaccinatiestrategieën in deze landen.
Wereldwijde uitbanning van baarmoederhalskanker kan haalbaar zijn wanneer deze ongelijkheid pragmatisch wordt aangepakt. Om groepsimmuniteit voor HPV te bereiken moet worden ingezet op een hoge dekking, zelfs bij een lagere vaccinwerkzaamheid, stellen de Indiase onderzoekers.
Extra informatie
Lees hier het artikel.
Naar boven
