Vaccinatie-achterstand door coronapandemie zorgt voor grote mazelenuitbraak in India

januari 2023 Opinie Willem van Altena
Doctor in gloves holding syringe and making injection to patient. Covid-19 or coronavirus vaccine. Vaccination in Indian village.

Een grote uitbraak van de mazelen is momenteel gaande in India. Daarmee komen de plannen van de Indiase regering om de ziekte in 2023 uit te bannen in gevaar. In november 2022 werden er al meer dan 12.000 besmettingen vastgesteld, reden voor de Wereldgezondheidsorganisatie WHO om dit tot de grootste uitbraak van 2022 te bestempelen. Een oorzaak voor de mazelengolf is intussen al bekend: in het eerste pandemiejaar 2020 lag in India, zoals in meer landen, het vaccinatieprogramma voor kinderen goeddeels stil.

Groepsimmuniteit

In India krijgen kinderen hun eerste MMR-vaccinatie (tegen mazelen, rode hond en de bof) als ze tussen de 9 en 12 maanden oud zijn, gevolgd door een tweede dosis een half jaar later. Om de zo gewenste groepsimmuniteit te bereiken moet 95% van de kinderen gevaccineerd worden, maar tussen 2019 en 2021 werd maar 56% van de kinderen gevaccineerd voor hun derde levensjaar, volgens data uit het India’s National Family Health Survey.

Stringent beleid

India was samen met een aantal andere landen in Zuid- en Zuid-Oost Azie al enkele jaren bezig om de mazelen te elimineren, en voerde een stringent vaccinatiebeleid tussen 2017 en 2019, met het plan om al in 2020 groepsimmuniteit te bereiken. In die jaren werden 410 miljoen kinderen onder de 15 gevaccineerd tegen mazelen en rode hond. De Indiase regering becijferde dat de immunisatiegraad met 6,7% per jaar steeg. Uit testen in 2018 en 2020 bleek inderdaad dat de vaccinatiegraad in verschillende Indiase regio’s varieerde van 74% tot 94%. Sommige gebieden bleven duidelijk achter bij andere.

Maar de coronapandemie stuurde het Indiase vaccinatieprogramma in de war. Kort na het begin van de pandemie, begin 2020, liepen 2,6 miljoen Indiase baby’s al hun eerste prikken mis. De deadline voor het vaccinatieproject werd verschoven van 2020 naar 2023, en in 2021 startte er een speciaal programma om ongevaccineerde kinderen alsnog op te sporen en in te enten. Maar ondanks dat officiele bronnen de campagne tot een succes bestempelden kwam er in 2022 toch een uitbraak, met name in vier stedelijke regio’s, waaronder Mumbai.

Uitdagingen

India is een immens groot land, met 1,4 miljard inwoners. Dat betekent dat het een uitdaging is om vaccinatiecampagnes op te zetten en te monitoren en om ziekteuitbraken tijdig in beeld te krijgen. Daarnaast is India verre van homogeen en zijn de verschillen tussen regio’s groot. Het is moeilijk om elk kind te vaccineren en om te monitoren hoe het met de vaccinatiegraad gesteld is. In sommige rurale gemeenschappen is de vaccinatiebereidheid ook niet groot, en daar kunnen ziekteuitbraken gemakkelijk de kop op steken. En ook de 450 miljoen (!) arbeidsmigranten en hun kinderen vallen buiten de mazen van het Indiase gezondheidssysteem.

Meer informatie

Vaidyanathan G. Massive measles outbreak threatens India’s goal to eliminate disease by 2023. Nature. 2022 Dec 22. doi: 10.1038/d41586-022-04480-z. Epub ahead of print. PMID: 36550379.