Twee acnevaccins in ontwikkeling kunnen mogelijk een eind maken aan ‘puberpuistjes’

september 2025 Wetenschap Willem van Altena

Wereldwijd krijgt ongeveer 80% van de adolescenten te maken met acne, een huidziekte die vaak tot in de volwassenheid blijft aanhouden. De psychische gevolgen, zoals sociale terugtrekking en depressie, zijn aanzienlijk. De ontwikkeling van een acnevaccin biedt echter mogelijk een doorbraak bij de behandeling van hardnekkige acne, zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature door Jean-François Toussaint (Sanofi, Parijs, Frankrijk) en kinderarts George Liu (University of California, San Diego, Verenigde Staten).

Messenger-RNA

Acne wordt primair veroorzaakt door ontstekingen door bacteriën in verstopte poriën. De onderzoekers zetten nu in op twee vaccins: één gericht op behandeling en één op preventie. De Franse farmaceut Sanofi¹ test een innovatief vaccin op basis van messenger-RNA (mRNA), in een studie waarin 400 Amerikaanse proefpersonen met matige tot ernstige acne en in een tweede waarin 200 mensen uit Singapore met milde acne participeren. De interventie bestaat uit twee vaccininjecties, gevolgd door een boost na één jaar. De primaire uitkomstmaat is het verminderen van ontsteking en bacteriegroei; secundair wordt gekeken of het effect langer aanhoudt dan gangbare behandelingen zoals isotretinoïne.

Alternatieve benadering

Onderzoekers aan de universiteit van San Diego (V.S.)² kiezen voor een ander mechanisme: hun vaccin richt zich op het neutraliseren van het enzym hyaluronidase, dat door acnebacteriën wordt uitgescheiden. Dit enzym breekt hyaluronzuur af en leidt tot ontstekingen. In muizenexperimenten werd aangetoond dat het vaccin het ontstaan van acne daadwerkelijk voorkwam door het enzym te neutraliseren. De studieopzet bestond uit het injecteren van muizen met fragmenten van hyaluronidase en het besmeren van de huid met een olieachtige substantie, waarna de huid werd geïnfecteerd met acnebacteriën. Het effect werd gemeten door het optreden van ontstekingen te vergelijken tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerde muizen.

Als een van beide vaccins veilig en effectief blijkt te zijn, kan dit betekenen dat langdurig gebruik van antibiotica of isotretinoïne niet langer nodig is, wat de kans op antibioticaresistentie bovendien verkleint. Vaccineerbaarheid en teruglopende acceptatie onder de bevolking vormen wel een potentieel struikelblok.

Referenties

1: Website Sanofi: Investigation of an Acne Vaccine for Adults with Moderate to Severe Acne.

2: Hajam, I.A., Katiki, M., McNally, R. et al. Functional divergence of a bacterial enzyme promotes healthy or acneic skin. Nat Commun 14, 8061 (2023). https://doi.org/10.1038/s41467-023-43833-8