Snelle toename aantal rabiësgevallen onder Nederlandse reizigers: Turkije opvallende stijger

juli 2025 Actueel Willem van Altena

Het aantal meldingen van mogelijke rabiësbesmetting (hondsdolheid) bij Nederlandse reizigers neemt in 2025 opnieuw sterk toe. In de eerste helft van dit jaar werd al ruim 500 keer melding gedaan van mogelijke blootstelling aan het rabiësvirus, een stijging van 21% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dat meldt alarmcentrale Eurocross.

Vakantielanden

Vooral uit populaire vakantielanden als Indonesië, Thailand en Turkije komen opvallend veel meldingen over rabiës binnen. Medische experts benadrukken het belang van bewustwording, preventie door vaccinatie en adequaat handelen na een dierenbeet, nu het aantal meldingen blijft stijgen.

In de eerste helft van dit jaar is al meer dan 500 keer melding gemaakt van mogelijke rabiësblootstelling onder Nederlandse reizigers. Dit is een stijging van 21% ten opzichte van dezelfde periode in 2024. Ook de twee voorgaande jaren lieten een duidelijke toename zien: in 2023 werden 61% meer meldingen geregistreerd dan in 2022, en in 2024 bedroeg de toename 27% ten opzichte van het voorgaande jaar. Vooral uit Turkije kwam een sterke stijging: het aantal meldingen nam daar dit jaar toe met 29% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Deze cijfers zijn afkomstig uit meldingen bij alarmcentrale Eurocross. Alle meldingen zijn geregistreerd op basis van zelfrapportage na mogelijke blootstelling aan het rabiësvirus, zoals bij een beet, krab of lik van een zoogdier in het buitenland. De analyse omvat zowel meldingen van reizigers die niet gevaccineerd waren tegen rabiës als mensen die wel gevaccineerd waren. De primaire uitkomstmaat betreft het aantal geregistreerde meldingen van mogelijke blootstelling.

Infectierisico wereldwijd

Wereldwijd overlijden jaarlijks circa 60.000 mensen aan rabiës, vooral na besmetting via hondenbeten, en de helft van die sterfgevallen doet zich voor in Afrika. Rabiës komt voor in meer dan 150 landen, waaronder delen van Oost-Europa, Afrika, Azië, Zuid- en Midden-Amerika en recent ook opnieuw in Turkije. Ook katten, vleermuizen, apen en andere zoogdieren kunnen het virus verspreiden. Sinds 1923 geldt Nederland als rabiësvrij; de laatste decennia zijn er in Nederland vrijwel uitsluitend besmettingen vastgesteld bij reizigers die het virus elders opliepen.

Behandeling en preventie

Na mogelijke blootstelling is snelle wondreiniging met water, zeep en een borstel cruciaal; dit verkleint aanzienlijk het risico op infectie. Indien er sprake is van een bloedende beet bij een niet-gevaccineerde persoon, is immunoglobuline (humane rabiës-immunoglobuline) geïndiceerd om het virus te neutraliseren. Vaccinatie voorafgaand aan de reis (pre-expositieprofylaxe met het werkzame bestanddeel rabiësvaccin) zorgt voor levenslange basisimmuniteit, die na blootstelling wordt opgefrist met een tweevoudige injectie van hetzelfde middel. Immunoglobulinen zijn niet altijd direct wereldwijd beschikbaar; reizigers moeten daarom soms terug naar Nederland voor behandeling.

Praktische gevolgen

De stijgende meldingen tonen volgens Eurocross aan dat voorlichting, vaccinatie en goede wondzorg essentieel zijn, ook voor reizigers naar populaire bestemmingen die niet als hoogrisicoland bekendstaan, zoals Turkije. Vooral ongevaccineerde reizigers doen er goed aan zich voor hun reis te informeren. Wanneer iemand gebeten of gekrabd wordt door bijvoorbeeld een hond, vos, kat of vleermuis dan is het belangrijk om de wond direct grondig te reinigen met water en zeep, en desnoods een tandenborstel, en snel naar een dokter of ziekenhuis te gaan.

Bronnen

Persbericht Eurocross dd 15 juli 2025
Website RIVM