In Nederland overlijden jaarlijks circa 1 op de 5 patiënten die met ernstige influenzapneumonie op de intensive care (IC) terecht komen. Het IMPRINT-onderzoek, geleid door het UMC Utrecht en ondersteund door een subsidie van meer dan €2,1 miljoen van ZonMw, onderzoekt nu of immunomodulerende geneesmiddelen die succesvol waren bij patiënten met ernstig COVID-19 ook effectief zijn bij deze IC-patiënten met griep.
Elk jaar belanden bijna 900 patiënten met ernstige virale longontsteking door influenza op de IC’s in Nederland. Van deze patiënten overlijdt gemiddeld 20%, een relatief hoge sterfte. De heftige ontstekingsreactie in de longen, een ‘hyperinflammatoire’ respons, lijkt sterk op die welke werd gezien bij de ernstig zieke COVID-19 patiënten. Hoewel het om verschillende virussen gaat, vertonen de ernstig zieke patiënten – die intensieve zorg nodig hebben – vergelijkbare klinische symptomen en complicaties. Tot op heden zijn er geen bewezen, effectieve behandelingen specifiek voor ernstige influenzapneumonie.
Het IMPRINT-consortium onderzoekt nu of twee immunomodulerende geneesmiddelen, tocilizumab en baricitinib, die al bewezen effectief zijn voor ernstige COVID-19 patiënten op de IC, ook kunnen bijdragen aan een betere overleving en herstel bij patiënten met ernstige influenzapneumonie. Deze middelen remmen het overactief ontstekingsproces dat tot beschadiging van de longen en uiteindelijk overlijden kan leiden.
De studie zal de komende vier jaar worden uitgevoerd in samenwerking met universiteitsziekenhuizen, perifere ziekenhuizen, de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, het Nederlands IC-register, patiëntenvertegenwoordigers en het internationale REMAP-CAP onderzoeksnetwerk. Door dit adaptieve platformonderzoek, een innovatieve methode die meerdere behandelingen gelijktijdig en flexibel onderzoekt, kunnen onderzoekers snel beoordelen welk behandelarm het meest effectief is. Naar verwachting zullen in Nederland circa 700 IC-patiënten met ernstige influenzapneumonie worden geïncludeerd. De hoop is dat extra behandeling met tocilizumab of baricitinib, vergeleken met de huidige standaardzorg, de sterfte significant zal verminderen. Naast het beantwoorden van de vraag of bestaande COVID-19 geneesmiddelen helpen bij influenza, biedt het adaptieve platformdesign ruimte om nieuwe behandelingen snel te testen en toe te voegen. Dit is cruciaal om voorbereid te zijn op mogelijke toekomstige influenza-uitbraken of pandemieën met vergelijkbare ernstige ziektebeelden. Resultaten uit IMPRINT kunnen niet alleen patiëntenzorg verbeteren, maar ook de druk op schaarse IC-capaciteit verminderen.
ZonMw heeft ruimte gemaakt voor ruim €2,1 miljoen aan subsidie voor het IMPRINT-onderzoek, waarmee in Nederland een breed samenwerkingsverband is opgezet tussen ziekenhuizen, onderzoekers en patiëntorganisaties. De immunomodulerende medicijnen tocilizumab en baricitinib zijn reeds geregistreerd en beschikbaar voor andere indicaties, waardoor bij positieve uitkomsten snelle inzet bij influenza mogelijk wordt.
Bron
ZonMw, UMC Utrecht, Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, REMAP-CAP