Kleine financiële beloning verhoogt COVID-19-vaccinatiebereidheid  in Ghana

januari 2024 Wetenschap Diede Smeets
coronavirus vaccine

De vaccinatiecampagne die tijdens de coronapandemie plaatsvond, werd niet door iedereen met open armen ontvangen. Scepsis jegens de coronavaccins vormde een grote uitdaging en bleek moeilijk te bestrijden. Om de bereidheid tot vaccinatie te verhogen, werden in een aantal landen financiële beloningen uitgedeeld in ruil voor een vaccinatie. In hoeverre deze beloningen bij hebben gedragen aan de vaccinatiebereid, is niet geheel duidelijk. Recentelijk verschenen in Nature Medicine de resultaten van een studie naar het effect van financiële beloningen op de COVID-19-vaccinatiebereidheid en -graad in Ghana.1

De bereidheid tot vaccineren tegen het SARS-CoV-2-virus verschilt sterk van land tot land. In Afrika is de COVID-19-vaccinatiegraad bijzonder laag, met gemiddeld 41 gevaccineerden per 100 mensen op 4 juli 2022, tegenover 154 per 100 mensen wereldwijd.2 In hoge-inkomenslanden hebben financiële beloningen voor COVID-19-vaccinatie wisselende resultaten opgeleverd. In Zweden verhoogde een beloningsprogramma de vaccinatiegraad met 4,2 procentpunten te verhogen, terwijl in de VS zelfs een toename van 16% in vaccinatiebereidheid werd gezien.3,4 Uit een andere Amerikaanse studie bleek echter dat een (kleine) financiële beloning geen effect heeft op de vaccinatiegraad.5 Een meta-analyse van 25 studies over beloningen voor COVID-19-vaccinatie in hoge-inkomenslanden liet zien dat grote financiële beloningen wel een positief effect hebben op de vaccinatiegraad, maar kleine beloningen en overtuigende boodschappen niet.6 In de huidige studie is onderzocht welk effect kleine en grote financiële beloningen hebben op de COVID-19-vaccinatiebereidheid en -graad in Ghana.

Studieopzet

In deze cluster-gerandomiseerde studie werden 5.900 inwoners geïncludeerd uit 310 dorpen in 6 landelijke gebieden in Ghana. De dorpen werden gerandomiseerd tussen één van de volgende vier groepen:

  • Placebovideoboodschap van 45 seconden over het voordeel van het gebruik van zonne-energie voor huishoudelijke apparatuur;
  • Standaardgezondheidsvideoboodschap van 45 seconden met promotionele informatie over het COVID-19-vaccin;
  • Standaardgezondheidsvideo (conform hierboven), gevolgd door een videoboodschap waarin een grote financiële beloning (60 Ghanese cedi; ongeveer €5) werd aangeboden;
  • Standaardgezondheidsvideo (conform hierboven), gevolgd door een videoboodschap waarin een kleine financiële beloning (20 Ghanese cedi; ongeveer €2,50) werd aangeboden.

Per dorp werden 21 deelnemers aan elke groep toegewezen. Twee maanden na de interventie werden de deelnemers opgebeld en gevraagd naar hun vaccinatiestatus, die later door de onderzoekers werd geverifieerd.

Resultaten

In de periode van 5-28 februari 2022 zagen 2.669 deelnemers de placeboboodschap, 1.063 deelnemers de standaardgezondheidsvideoboodschap, 1.079 deelnemers de videoboodschap met het aanbod van een kleine financiële beloning en 1.089 deelnemers de videoboodschap met het aanbod van een grote financiële beloning. Er deden iets meer vrouwen (57,1%) dan mannen mee aan de studie, en de deelnemers hadden een gemiddelde leeftijd van 37 jaar. Deelnemers die een grote financiële beloning aangeboden hadden kregen, gaven in 81% van de gevallen aan bereid te zijn om zich te laten vaccineren, vergeleken met 71% van de deelnemers in de placebogroep. Onder deelnemers die een financiële beloning (klein of hoog) aangeboden hadden gekregen, was de vaccinatiegraad hoger dan in de placebogroep (40,5 vs. 36,3%; 95%-BI: 0,001-6,9; p=0,045). Na verificatie van de vaccinatiestatus bleek dat 36,6% van de deelnemers die een financiële beloning aangeboden hadden kregen ten minste één dosis van een COVID-19-vaccin had ontvangen, vergeleken met 30,3% in de placebogroep (verschil [95%-BI]: 6,3 [2,4-10,2]; p=0,001). Interessant genoeg werd alleen bij een lage beloning een positief effect gezien op de vaccinatiebereidheid, en niet bij een hoge beloning (OR [95%-BI]: 2,00 [1,13-3,54] bij lage beloning vs. 0,97 [0,45-2,09]).

Conclusie

Uit deze studie blijkt dat het aanbod van een kleine of hoge financiële beloning een positief effect heeft op de COVID-19-vaccinatiegraad in Ghana. Alleen het aanbod van een kleine financiële beloning had een positief effect op de vaccinatiebereidheid. Een grote financiële beloning verhoogde de vaccinatiegraad niet.

Referenties

  1. Duch R, Asiedu E, Nakamura R, et al. Financial incentives for COVID-19 vaccines in a rural low-resource setting: a cluster-randomized trial. Nat Med 2023;29:3193-202.
  2. Arezki R. Cash payments in Africa could boost vaccine uptake. Nature 2021;596:9.
  3. Campos-Mercade P, Meier AN, Schneider FH et al. Monetary incentives increase COVID-19 vaccinations. Science 2021;374:879-82.
  4. Iyer G, Nandur V, Soberman D. Vaccine hesitancy and monetary incentives. Humanit Soc Sci Commun 2022;9:81.
  5. Chang T, Jacobson M, Shah M, et al. Financial incentives and other nudges do not increase COVID-19 vaccinations among the vaccine hesitant. Cambridge: National Bureau of Economic Research; 2021.
  6. Mardi P, Djalalinia S, Kargar R, et al. Impact of incentives on COVID-19 vaccination; a systematic review. Front Med (Lausanne) 2022;9:810323.