Meer zoönosen en voedselvergiftigingen in Europa maar nog niet zo veel als voor corona

december 2022 Wetenschap Willem van Altena
Bacterial culture plate with chicken meat at the background

Het aantal ziektes die van dier op mens overgaan –zoönosen- lag in Europa in 2021 hoger dan in het jaar ervoor, maar de niveaus van voor de coronapandemie waren nog niet bereikt. Ook werden er vorig jaar meer voedselgerelateerde ziekteuitbraken vastgesteld. Dat meldt het European Center for Disease Control en het European Food Safety Agency.

Sommige ziekteuitbraken lagen in 2021 wel hoger dan in de periode voor de pandemie. Er werden in 2021 meer gevallen van yersiniose vastgesteld, en ook meer listeria-gerelateerde voedselvergiftigingen.

Salmonella

De grootste boosdoener op gebied van voedselgerelateerde ziekteuitbraken was Salmonella, met 773 uitbraken goed voor 19,3% van het Europese totaal. Er is sprake van een uitbraak wanneer minstens twee mensen dezelfde ziekte oplopen uit dezelfde voedselbron. De voornaamste veroorzaker van salmonellabesmettingen in Europe zijn eieren, producten die ei bevatten en ‘gemengde voedselproducten’, waarin veel verschillende ingrediënten aanwezig zijn.

Listeria

Het aantal besmettingen met Listeria monocytogenes (23 stuks) was in 2021 hoger dan ooit. Mogelijk gaat het echter niet om een daadwerkelijke toename in het aantal besmettingen, maar is de diagnostiek sterk verbeterd waardoor er meer listeriabesmettingen als zodanig herkend worden.

Zoönosen

Bij de zoönosen, de ziektes die van dier op mens overgebracht worden, is de meest gemelde aandoening campylobacteriose. In 2021 werden er 127.840 besmettingen geteld, een jaar eerder waren dat er nog 120.946. De nummer twee van de zoönotische ziekteverwekkers was salmonellose, met 60.050 diagnoses tegen 52.702 in 202. De top 5 wordt volgemaakt door yersiniose (6.789), E.coli (6.084) en listeriose (2.183). Voornaamste bron van deze besmettingen was pluimveevlees.

Andere ziekteverwekkers en ziekten die in de rapporten genoemd worden zijn Mycobacterium bovis/caprae, Brucella, Trichinella, Echinococcus, Toxoplasma gondii, rabies, Q-koorts, West Nijl virus en tularemie.

Nederland

Kijken we alleen naar de Nederlandse cijfers, dan zien we dat er 838 voedselgerelateerde ziekteuitbraken zijn geweest, met 3.517 gevallen. Bij 810 uitbraken is de oorzaak niet bekend, maar van de oorzaken die wel bekend zijn is salmonella de lijstaanvoerder met 11 uitbraken. In totaal belandden 21 mensen in het ziekenhuis, waarvan 9 mensen met een listeriabesmetting. Vier personen overleden in 2021, allen als gevolg van een listeriabesmetting.

Meer informatie

Bekijk het rapport van EFSA over voedselgerelateerde besmettingen in 2021.

Bekijk het rapport van EFSA over zoönosen in 2021.